معرفی رشته مهندسی هوافضا
هواپیماها، بالگردها، پهپادها و کلیه وسایلی که قابلیت پرواز در هوا را دارند، از آن جایی که با تغییرات فشار و دمای زیادی در حین پرواز در آسمان مواجه می شوند، تک تک اجزای آن ها غالبا با نیروهای مختلف و زیادی روبرو می شوند، بنابراین در طراحی و تحلیل و آنالیز آن ها، قاعدتا علوم مهندسی مختلفی شامل آیرودینامیک، پیشرانش، الکترونیک پرواز، علم مواد و آنالیز سازه‌ها دخالت دارند.
به همین علت است که رشته مهندسی هوافضا، یکی از پیچیده ترین و وقت گیرترین و البته هزینه دارترین زمینه های علمی و پژوهشی است و بنابراین برای پیشبرد و ایجاد جهش در آن، لازم است تا بودجه های کلان نظامی و غیرنظامی صرف این حوزه تخصصی و رشته شود. در حقیقت یکی از عواملی که باعث شده تا پیشرفت در این حوزه و انجام پروژه هوافضا، نیازمند هزینه های سنگین باشد این است که در آن همزمان باید از دانش‌های دیگر مانند متالورژی، مکانیک، مهندسی عمران، علوم رایانه، مهندسی برق و الکترونیک استفاده کرد.
در حقیقت، رشته مهندسی هوافضا را جزء یکی از زیرشاخه های رشته مهندسی مکانیک می دانند این دسته بندی را نیز می توان در دوره های دانشگاهی در کشورهای مختلف دنیا مشاهده کرد. بنابراین با توجه به گرایش های مختلفی که مهندسی هوافضا دارد و البته در ادامه این متن نیز برای شما بیان خواهیم کرد، کار اشتباهی نیست که اگر قرابت زیادی بین رشته مذکور و رشته های تخصصی مهندسی مکانیک گرایش جامدات، سیالات و کنترل و همچنین مهندسی عمران گرایش سازه قائل باشیم.
بد نیست بدانید که کاربرد رشته مهندسی هوافضا و گرایش های مختلف آن، منحصر به طراحی وسایل نقلیه هوایی نیست بلکه در بسیاری از حوزه های تخصصی دیگر، صنایع مختلف نیاز به انجام پروژه مهندسی هوافضا دارند مانند صنایع خودروسازی. شاید برای شما سوال پیش آید که طراحی یک خودرو چه ارتباطی به یک مهندس هوافضا دارد، اما جالب است بدانید که تحلیل آیرودینامیک یک خودرو، از جهات زیادی شباهت به آنالیز آیرودینامیک یک هواپیما دارد. در این باره، مهندسان هوافضا با کمک مهندسان مکانیک توانسته اند در سال های اخیر، با استفاده از مباحثی مانند تونل باد و علم آیرودینامیک و شبیه سازی شرایط خودرو در حین حرکت و نیروهای وارد بر بدنه آن، خودروهای کم مصرف تری نسبت به سال های گذشته بسازند و شاید همین مسئله، با توجه به مشکل وجود سوخت در دنیا، باعث جهش و پیشرفت برخی کمپانی های خودروسازی نسبت به رقبای خود شده است.
اگر بخواهیم صحبت کلی تری درباره کاربردهای نامحدود رشته مهندسی هوافضا داشته باشیم، باید بگوییم که علاوه بر سازه بدنه اتومبیل، سازه بدنه یک کشتی و نیروهایی که بر آن وارد می شود نیز اشتراکات زیادی با تحلیل نیروهای وارد بر سازه یک هواپیما دارد. حتی توربین های گاز یک نیروگاه گازی و یک پالایشگاه، از لحاظ تحلیل و آنالیز نیروهای وارده، وضعیتی مشابه تحلیل و طراحی یک موتور جت دارند. بنابراین با توجه به صحبت هایی که تا حالا شد، یک مهندس هوافضا علاوه بر شرکت‌های هوافضایی و ساخت ماهواره، جایگاه محکم و بدون خدشه ای در انجام پروژه هوافضا در پالایشگاه ها، نیروگاه ها، صنایع نفت و گاز، صنایع خودروسازی و فرودگاه ها دارد.
اما بد نیست بدانید که مبدأ پیدایش رشته مهندسی هوافضا را باید در کوشش های سرجورج کیلی در اواخر سده ۱۹ و اوایل سده ۲۰ جستجو کرد، فردی که یکی از مهمترین اشخاص در تاریخ هوانوردی و مهندسی هوانوردی شناخته می شود آن هم به دلیل این که توانست تحلیل بسیار ارزشمندی بر نیروهای وارد بر بال یک وسیله نقلیه هوایی انجام دهد. او در این راستا، نیروهای وارده به وسایل نقلیه هوایی را به دو دسته نیروی برآ و نیروی پسا تقسیم بندی نمود.
در ادامه، به معرفی گرایش های مهندسی هوافضا در مقاطع مختلف تحصیل دانشگاهی می پردازیم.
دیدگاه خود را بیان کنید